کتاب کارآفرینی و فرصت های شغلی در مهندسی بهداشت محیط

مولفین: دکتر محمد تقی قانعیان، مهندس مریم غلامی، مهندس ندا پیرمرادی

فرمت: PDF تعداد صفحات: 167

مقدمه ای بر کتاب:

رشته مهندسي بهداشت محيط شاخه ای از علوم بهداشتی است كه به مطالعه جنبه های محيط زيست طبيعي و انسان ساخت مؤثر بر سلامت، رفاه و بهداشت انسان مي پردازد. از آنجائي كه 24 درصد از بار بيماريها و 23 درصد از مرگ و مير در جهان را به عوامل محيطي نسبت مي دهند، سازمان جهاني بهداشت با ترويج محيط سالم، تمركز خود را بر بهداشت محيط معطوف نموده است. بنابراين، درک عميق دانشجويان و فارغ التحصيلان رشته مهندسي بهداشت محيط و رشته های وابسته از واحدهای درسي خود و آشنايي با جنبه هاي كاربردي دروس، مي تواند در كسب توانمندي هاي آنها جهت حفظ و ارتقاء سطح سلامتي و بهداشت محيط جامعه و حل مشكلات زيست محيطي، مؤثر واقع گردد.

از سوي ديگر با توجه به بروز تحول در دانشگاه ها و لزوم حركت به سمت دانشگاه هاي نسل سوم (كار آفرين) و با عنايت به اين موضوع كه شكل گيري و اثربخشي دانشگاه كار آفرين، بدون توسعه نظاممند مهارتهاي مؤثر در خلاقيت و كار آفرينی دانشجويان ميسر نمي باشد، آشنايی دانشجويان با اين مفاهيم و نيز توسعه مهارتهای شغلي و توانمندسازی آنان برای داشتن آينده شغلي بهتر و ورود به عرصه كار امري ضروري است.

كتاب كارآفريني و فرصت هاي شغلي در مهندسي بهداشت محيط مجموعه مفيدي است كه با هدف آشنايي دانشجويان اين رشته با مفاهيم پايه كارآفريني، برنامه آموزشي رشته مهندسي بهداشت محيط و رشته هاي وابسته و زمينه هاي كاربردي واحدهاي درسي گذرانده شده با رويكرد كارآفريني و شناسايي فرصتهاي شغلي براي فارغ التحصيلان رشته مهندسي بهداشت محيط تدوين شده است. اميد است اين مجموعه گامي مؤثر در توسعه اشتغال دانش آموختگان باشد و بتواند به نحوي شايسته مورد استفاده علاقه مندان قرار گيرد.

پیشگفتار:

يكي از آرزوهاي دانش آموزان و خانواده هاي آنها موفقيت در كنكور و پذيرش در يک رشته تحصيلي مطلوب در دانشگاه ها است. معمولاً پس از اعلام نتايج، ثبت نام و چند وقتي بعد از شروع دوران تحصيل در دانشگاه، افراد بسيار شاداب و پرانرژي بوده و در هياهوي ورود به دانشگاه مي باشند. بعد از آن، بخشي از فكر و دغدغه دانشجويان مشغول واژه هايي نظير انتخاب واحد، پيش نياز، حذف اضطراري، دانشجوي نمونه، المپياد كارآفريني و … است.

اما حقيقتاً فلسفه حضور دانشجويان در دانشگاه و وظايف دانشگاه ها چيست؟ آيا با واژه هاي دانشگاه نسل اول، نسل دوم و نسل سوم آشنا هستيد؟ هدف نهايي شما از تحصيل در دانشگاه چيست؟ چند درصد از فارغ التحصيلان رشته شما در حال حاضر در حرفه اي مرتبط با تحصيلات خود شاغل مي باشند؟

طبيعي است كه اگر از ابتداي حضور در دانشگاه برنامه، هدف و مقصدي را براي خود مشخص نكرده باشيد و با رويكرد كسب مهارت و دانش كاربردي درس نخوانيد، نمي توان انتظار داشت كه پس از فارغ التحصيلي شغل مناسب و مورد علاقه خود را بيابيد.

خوشبختانه رشته مهندسي بهداشت محيط داراي گستره وسيعي از دروس بوده و دانشجويان طي دوران تحصيل واحدهاي مرتبط با مباحث آب، فاضلاب، آلودگي هوا، پسماند و كليات بهداشت محيط را مي گذرانند.

اين واحدهاي درسي در بخش هاي مختلف وزارت بهداشت، وزارت نيرو، وزارت صنايع، سازمان حفاظت محيط زيست، شهرداري ها، كليه صنايع، بيمارستان ها، هتل ها و اماكن تهيه و توزيع مواد غذايي كاربرد دارد.

آنچه به صورت بسيار جدي بايد مورد توجه دانشجويان و دانش آموختگان اين رشته قرار گيرد، كسب مهارت و تجربه است. مولا علي عليه السلام مي فرمايند: تجربه بالاتر از علم است.

در اين كتاب سعي بر اين است كه به مفاهيم پايه كارآفريني، برنامه آموزشي مقاطع مختلف رشته مهندسي بهداشت محيط و رشته هاي وابسته، كاربرد دروس مختلف و شركت هاي فعال در زمينه هاي كاري اين رشته ها پرداخته شود.

فهرست:

1-1 مقدمه
1-2 خلاقيت

1-2-1 تفاوت خلاقيت، نوآوری، ابتكار، ابداع و تازگی
1-2-2 فرآيند خلاقيت

1-3 نوآوری

1-3-1 تفاوت نوآوری با اختراع
1-3-2 استراتژی های نوآوری
1-3-3 فرآيند نوآوری
1-3-4 ويژگی های برنامه های موفق نوآوری

1-4 كارآفرينی

1-4-1 تعاريف كارآفريني
1-4-2 ویژگی های كارآفرينان
1-4-3 اهميت كارآفرينی
1-4-4 عوامل موفقيت كارآفرينان
1-4-5 مهارتهاي مورد نياز كارآفرينان
1-4-6 عوامل مؤثر بر كارآفرينی
1-4-7 عناصر كارآفرينی

1-5 كارآفريني در اسلام
1-6 پارک علم و فناوری
1-7 بنياد ملی نخبگان

1-7-1 انواع حمايت های بنياد

1-8 دوره هاي آموزش مجازی توسعه فناوری سلامت
1-9 شركت های فعال در حوزه كارآفرينی

فصل ۲ معرفی برنامه آموزشی (رشته مهندسی بهداشت محيط و رشته های وابسته و فرصت های شغلی)

2-1 مقدمه
2-2 برنامه آموزشی كارشناسي پيوسته بهداشت محيط

2-2-1 تاريخچه رشته
2-2-2 ارزشها و باورها
2-2-3 چشم انداز
2-2-4 رسالت
2-2-5 اهداف كلی
2-2-6 واحدهاي درسی
2-2-7 وظايف حرفه ای دانش آموختگان
2-2-8 جايگاه شغلي دانش آموختگان

2-3 برنامه آموزشي كارشناسی ارشد ناپيوسته مهندسی بهداشت محيط

2-3-1 تاريخچه رشته
2-3-2 چشم انداز
2-3-3 رسالت
2-3-4 هدف كلي
2-3-5 واحدهاي درسي
2-3-6 وظايف حرفه اي دانش آموختگان
2-3-7 جايگاه شغلي دانش آموختگان

2-4 برنامه آموزشي دكتري تخصصي بهداشت محيط

2-4-1 تاريخچه رشته
2-4-2 چشم انداز
2-4-3 رسالت
2-4-4 اهداف كلي
2-4-5 واحدهاي درسي
2-4-6 وظايف حرفه اي دانش آموختگان
2-4-7 جايگاه شغلي دانش آموختگان

2-5 برنامه آموزشي كارشناسي ارشد ناپيوسته مديريت پسماند

2-5-1 تاريخچه رشته
2-5-2 چشمانداز
2-5-3 رسالت
2-5-4 واحدهاي درسي
2-5-5 وظايف حرفه اي دانش آموختگان
2-5-6 جايگاه شغلي دانش آموختگان

2-6 برنامه آموزشي كارشناسي ارشد ناپيوسته سم شناسی محيط

2-6-1 تاريخچه رشته
2-6-2 چشم انداز
2-6-3 رسالت
2-6-4 واحدهای درسي
2-6-5 وظايف حرفه ای دانش آموختگان
2-6-6 جايگاه شغلی دانش آموختگان

2-7 برنامه آموزشي كارشناسي ارشد ناپيوسته بهره برداری و نگهداري از تأسيسات بهداشتی شهری

2-7-1 تاريخچه رشته
2-7-2 چشم انداز
2-7-3 رسالت
2-7-4 واحدهای درسي
2-7-5 وظايف حرفه اي دانش آموختگان
2-7-6 جايگاه شغلي دانش آموختگان

2-8 آشنايي با فرصت هاي شغلي در مهندسي بهداشت محيط و رشته هاي وابسته

2-8-1 فرصت هاي شغلي در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
2-8-2 فرصت هاي شغلي در دانشكده هاي بهداشت
2-8-3 فرصت هاي شغلي در معاونت بهداشتي و معاونت درمان دانشگاه ها
2-8-4 اشتغال دانش آموختگان در مؤسسات، شركت ها و سازمانهاي غيروابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

فصل 3: آب و فاضلاب (سرفصل دروس، شركت های فعال و فرصت های شغلي)

3-1 مقدمه
3-2 دروس مرتبط با آب و فاضلاب

3-2-1 دروس مرتبط با آب و فاضلاب در مقطع كارشناسي پيوسته مهندسي بهداشت محيط
3-2-2 دروس مرتبط با آب و فاضلاب در مقطع كارشناسي ارشد مهندسي بهداشت محيط و رشته های وابسته
3-2-3 دروس مرتبط با آب و فاضلاب در مقطع دكتری بهداشت محيط

3-3 شركت های مرتبط با آب و فاضلاب وابسته به وزارت نيرو

3-3-1 شركت مديريت منابع آب ايران
3-3-2 شركت مهندسي آب و فاضلاب كشور
3-3-3 شركت های آب منطقه ای
3-3-4 شركت های آب و فاضلاب شهری (آبفا)
3-3-5 شركت آب و فاضلاب روستايي (آبفار)

3-4 زمينه های فعاليت و اشتغال دانش آموختگان رشته مهندسي بهداشت محيط در مجموعه وزارت نيرو
3-5 معرفی شركت های فعال در حوزه آب و فاضلاب

فصل ۴ آلودگی هوا (سرفصل دروس، شركت های فعال و فرصت های شغلي)

4-1 مقدمه
4-2 دروس مرتبط با آلودگي هوا

4-2-1 دروس مرتبط با آلودگي هوا در مقاطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتری بهداشت محيط و مقطع كارشناسي ارشد رشته های وابسته

4-3 معرفي شركت های فعال در حوزه آلودگي هوا

فصل 5: مديريت پسماند (سرفصل دروس، شركت های فعال و فرصت های شغلی)

5-1 مقدمه
5-2 دروس مرتبط با مديريت پسماند

5-2-1 دروس مرتبط با مديريت پسماند در مقطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري بهداشت محيط و مقطع كارشناسي ارشد رشته های وابسته

5-3 معرفي شركت های فعال در حوزه مديريت پسماند

فصل 6: كليات بهداشت محيط (سرفصل دروس، شركت های فعال و فرصت های شغلی)

6-1 مقدمه
6-2 دروس مرتبط با كليات بهداشت محيط

6-2-1 دروس مرتبط با كليات بهداشت محيط در مقطع كارشناسي پيوسته مهندسي بهداشت محيط
6-2-2 دروس مرتبط با كليات بهداشت محيط در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري بهداشت محيط و مقطع كارشناسي ارشد رشته های وابسته
6-3 معرفي شركت های فعال مرتبط با كليات بهداشت محيط

فصل 7: پای سخن كارآفرينان

فهرست منابع

مقدمه

جوامع مختلف، نقش بسيار مهم كارآفريني را در رشد اقتصادي، كاهش بيكاري و توسعه منطقه اي تأييد كرده اند. اين باور كه كارآفريني لازم و ضروري است و هر فردي مي تواند براي خود يک فعاليت اقتصادي را آغاز كند، موضوعي نيست كه يكباره و ناگهاني در ذهن انسان ايجاد شود. تصميم به راه اندازی فعاليت اقتصادي نوپا، نتيجه فرآيندی است كه بايد از ابتداي كودكي شكل بگيرد و در آموزش و پرورش و همچنين دانشگاه ها به طور جدي و حساب شده در نظر گرفته شود تا فرد مهارت هاي لازم را به درستي فرا گيرد. يكي از چالش هاي پيش رو، اين است كه جمعي از دانش آموختگان دانشگاهي فاقد توانايي های فردي و مهارت هاي لازم براي راه اندازي كسب و كار مناسب هستند. اين امر، آماده سازي دانشجويان را از طريق توسعه فرهنگ كارآفريني و پرورش روح كارآفريني در آنان ضروري مي سازد.

خوشبختانه مقوله كارآفريني كه دغدغه عده كثيري از دانشگاهيان و فعالان كار و اشتغال در حوزه سلامت مي باشد در سند طرح تحول و نوآوري آموزش علوم پزشكي نيز مورد توجه قرار گرفته است. بسته دوم در اين سند مربوط به حركت به سوي دانشگاه هاي نسل سوم و محور اول و بسيار مهم اين بسته بازبيني و بازنگري ساختار و عملكرد دانشگاه هاي علوم پزشكي به سمت دانشگاه هاي نسل سوم يعني دانشگاه هاي كارآفرين مي باشد. اهداف اين بسته عبارتند از:

بازنگري رسالت، غايات، و كاركردهاي دانشگاه هاي علوم پزشكي بر اساس مدل دانشگاه كارآفرين
بازبيني ساختار دانشگاه هاي علوم پزشكي بر اساس كاركردهاي دانشگاه كارآفرين
مهندسي فرآيندهاي دانشگاه هاي علوم پزشكي بر اساس مدل دانشگاه كارآفرين
توسعه زيرساخت ها و منابع دانشگاه هاي علوم پزشكي بر اساس مدل دانشگاه كارآفرين

بنابراين يک گام اوليه و مهم در راستاي حركت به سوي دانشگاه هاي نسل سوم، آشنايي دانشجويان از جمله دانشجويان رشته مهندسي بهداشت محيط و ساير رشته هاي وابسته نظير سم شناسي محيط، مديريت پسماند و بهره برداري و نگهداری از تأسيسات بهداشتي شهري، با ادبيات كارآفريني و اهميت و نقش كاربردي واحدهاي درسي و ارتباط آنها با آينده شغلي دانشجويان مي باشد كه در فصول مختلف اين كتاب مطرح شده است.

کتاب کارآفرینی و فرصت های شغلی در مهندسی بهداشت محیط