اپیدمیولوژی و کنترل بیماری های اسهالی حاد و مسمومیت های غذایی

فرمت: PPT   تعداد صفحات: 108

تعریف: از نظر اپیدمیولوژیک، اسهال به دفع سه بار یا بیشتر مدفوع شل یا آبکی در ۲۴ ساعت گویند. مدفوع شل مدفوعی است که شکل ظرف را به خود بگیرد.

اهمیت: اسهال ها از علل عمده بیماری و مرگ ،به ویژه در بین کودکان کشور های در حال توسعه هستند. هنوز سالانه ۱٫۳ بیلیون مورد کودک زیر ۵ سال در جهان مبتلا به اسهال می شوند که ۳۲۰۰۰۰۰ نفر آنها می میرند! به طور متوسط هر کودک زیر ۵ سال،۳٫۳ بار در سال دچار اسهال می شود.

اسهال ها از نظر شکلی دو دسته هستند:

• حاد آبکی(ساده و غیرالتهابی)
• التهابی خونی (دیسانتری و التهابی)

از نظر پاتولوژیک سه دسته اند:

• اسهال های غیر التهابی یا آنتروتوکسینی بر روی روده و دستگاه گوارشی اثر می گذارد. محل درگیری روده کوچک مانند E.coli (Non inflammatory-D.D)
• اسهال های التهابی یا سیتوتوکسینی (Inflammatory D.D) منجر به اسهال می شود، باعث از بین رفتن شبکه مویرگی روده می شود. محل درگیری ( کولون) مانند شیگلا – کامپیلوباکتر
• اسهال های نفوذی: محل درگیری ایلئوم مانند سالمونلا تیفی (Penetrating D.D)

مشخصات و علایم بیماری

• اسهال غیرالتهابی: یعنی اسهال آبکی غیرخونی که همراه با درد خفیف شکم، تهوع یا استفراغ می‌باشد.
• اسهال التهابی: یعنی وجود تب بالا یا اسهال خونی که دلالت بر آسیب بافت روده به علت تهاجم عوامل عفونی دارد.

در صورتی که هر یک از علائم زیر در بیمار اسهال وجود داشته باشد باید علت اسهال جدی گرفته شود.

• اگر اسهال‌ بیش‌ از 48 ساعت‌ طول‌ بکشد.
• اگر مخاط، خون، در مدفوع‌ ظاهر شود.
• اگر تب‌ به‌ 38/3 درجه‌ سانتیگراد یا بالاتر برسد.
• اگر درد شدیدی‌ در شکم‌ یا راست‌ روده‌ به‌ وجود آید.

علائم بالینی:

اسهال های غیر التهابی: تهوع و استفراغ، اسهال ساده و آبکی، گاهی درد شکم و علایم دهیدراتاسیون، بدون تب.

اسهال های التهابی و تهاجمی: اسهال آبکی یا دیسانتری (اسهال خونی بلغمی) کرامپ های شکمی، زور پیچ، به ندرت استفراغ، تب، لرز، میالژی و علایم سیستمیک

• مدفوع آب برنجی زیاد: وبا
• اسهال حجیم رنگ پریده: سوء جذب
• مدفوع حجیم، چرب، بد بو همراه با نفخ: ژیاردیا
• مدفوع خونی-بلغمی دو مرحله ای: شیگلا
• اسهال خونی همراه با لکوسیت های تک هسته ای و سندروم شبه آپاندیسیت: یرسینیا آنتروکولیتیکا
• مدفوع سبز رنگ: سالمونلا

عوامل اتیولوژیک اسهال ها

عوامل مولد اسهال های غیرالتهابی (آنتروتوکسینی)

• ویبریو کلرا (Vibrio cholerae)
• ای کولای آنتروتوکسی ژنیک (Enterotoxigenic E.Coli)
• کلوستریدیوم پرفرنژانس (Clostridium Perfringens)
• باسیلوس سرئوس (Bacillus Cereus)
• استافیلوکوک اورئوس (Staphylococcus Aureus)
• آئروموناس هیدروفیلا (Aeromonas Hydrophila)
• پلسیوموناس شیگلوئیدس (Plesiomonas Shigelloides)
• ویروس های شبه نورواک (Norwalk Like Viruses)
• روتا ویروس ها (Rotaviruses)
• آدنو ویروس های روده ای (Enteric Adenoviruses)
• ژیاردیا لامبلیا (Giardia Lamblia)
• کریپتو سپوریدیوم و سیکلوسپورا

عوامل مولد اسهال های التهابی یا سیتوتوکسینی

• شیگلا (Shigella)
• سالمونلا (Salmonella)
• کامپیلوباکترژژونی (Compylobacter Jejuni)
• آنتروهموراژیک ای کولای (Enterohemorrhagic E.Coli)
• آنترواینوازیو ای کولای (Enteroinvasive E.Coli)
• یرسینیا آنتروکولیتیکا (Yersinia Enterocolitica)
• ویبریو پارا همولیتیکوس (Vibrio Parahemoliticus)
• کلوستریدیوم دیفیسیل (Clostridium Dificile)
• آئروموناس هیدروفیلا (Aeromonas Hydrophila)
• پلسیوموناس شیگلوئیدس (Plesiomonas Shigelloides)
• آنتاموبا هیستولیتیکا (Entamoeba Histolytica)

نوع غذا و مسمومیت ها

• گوشت گاو و همبرگر: استاف، کلوستریدیوم، سالمونلا، E.Coli
• گوشت مرغ: استاف، کلوستریدیوم، سالمونلا
• غذاهای دریایی: ویبریوپاراهمولیتیکوس
• تخم مرغ: استاف، سالمونلا، شیگلا
• موادکربوهیدراتی (سالاد الویه، سس، شیرینی خامه ای): استاف، شیگلا
• مواد لبنی (شیر، پنیر، خامه، بستنی): استاف، E.Coli، سالمونلا
• برنج و حبوبات: باسیلوس سرئوس
• کاهو و سبزیجات: باسیلوس سرئوس، E.Coli، شیگلا
• آب سیب: E.Coli

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.