کاربرد ضدعفونی کننده ها در صنایع لبنی و آشامیدنی
کاربرد ضدعفونی کننده ها در صنایع لبنی و آشامیدنی
فرمت: PDF تعداد صفحات: 81
بخش اول:
- مفدمه و تعاریف
- آنتی سپتیک ها
- سنیتایزرها
- روش های مختلف استفاده از سنیتایزرها
- کفایت ضدعفونی کنندگی
بخش دوم:
- بنیان های مواد شیمیایی
- متداول ترین بنیان های صد عفونی کننده
- طیف اثر مواد ضدعفونی کننده
بخش سوم:
- انتخاب ماده ضدعفونی موثر
- کفایت ضد عفونی کننده
بخش چهارم:
- مواد صدعفونی برتر در صنعت غذا
- ازن
- کلر
- پرسیدین (پر استیک اسید)
ضدغفونی کننده ها: به ترکیبات شیمیایی اطلاق می شود که برای 3 منظور اصلی تولید و کاربردی می شوند:
- کنترل میکروارگانیسم ها
- جلوگیری از انتشار
- از بین بردن میکروارگانیسم ها (باکتری ها، ویروس ها، قارج ها و …)
برای مثال صابون ها در این گروه قرار نمی گیرند، یا UV فقط کنترل کننده است.
تعاریف مختلف ضد عفونی کننده ها
(Biocides (Germicides: این مواد معمولا روی پروتئین ها بویژه آنزیم های مهم اجرام عمل می نمایند. مکانیسم عمل ممکن است اکسیداسیون، هیدرولیز، تغییر ماهیت و یا جایگزینی باشد.
(Biostatics (Germ statics: به موادی اطلاق می شود که صرفا از رشد و تکثیر اجرام جلوگیری می نمایند.( مکانیسم معمولا تغییر و تخریب ماهیت است)
Detergents: سطوح را پاک می کنند و اجازه می دهند تا ضد عفونی کننده ها به میکروارگانیسم ها دسترسی پیدا کنند. باعث کاهش کشش سطحی شده و قابلیت نفوذپذیری آب را افزایش می دهند تا بدین وسیله مواد آلی راحتر از سطوح اشیاء پاک گردند (معمولا به مواد شوینده اطلاق می شود)
Cleaner: نفر فیزیکی مواد خارجی، خاک، غبار و مواد آلي مثل كود، خون، ترشحات و اجرام. پاکسازی به طور معمول باعث حذف اجرام می شود تا باعث از بین رفتن اجرام.
و فاز A – B فاز سازش : (adaptation) میکرب خودش را با محیط می سنجد.
B-C فاز شتاب مثبت: شروع به جذب مواد غذایی کرده و مقدمات تكثیر را فراهم می کند در این فاز مقدار کمی تکثیر سلولی داریم.
C-D رشد لگاریتمی ( تصاعدی) : با حداکثر جذب مواد غذایی، بیشترین تراکم میکربی بدست می آید و تعداد متولدین به مراتب بیشتر از تعداد مردگان است.
D – E فاز شتاب منفی: با کم شدن غذا، تجمع مواد زائد، بالا رفتن تراکم سلولی و کاهش فضا، پیغام منفی از سمت میکروب صادر و میکروب خودش جلوی رشدش را می گیرد. در این مرحله تعداد مردگان کمی بیشتر از متولدین است.
E – F رکود = سکون = وقفه رشد: با کم شدن غذا میکرب رشد خود را کنترل می کند چون تعداد متولدین = مردگان
معمولا زمانی که جمعیت باکتریها به حدود ۱۰۰ سلول در هر میلی لیتر می رسد، به فاز سکون وارد می شوند. بطور معمول دیگر میکروارگانیسم ها چنین تراکم بالایی جمعیتی را به دست نمی آورند
F – G شتاب مرگ: با کم شدن غذا به طور مشهود، تجمع مواد سمی و … میکروارگانیسم شروع به مردن بیشتر میکنند.
G – H : فاز مرگ : تعداد مردگان بسیار بیشتر از متولدین است و کاهش شدید جمعیت میکربی رخ می دهد.
H- I فاز شروع حیات: تعداد تکثیر شونده اندکی افزایش می یابد. کمی متولد شده داریم و از تعداد مردگان کم می شود.
I – J: فاز بقا : علی رغم نابودی تعداد زیادی میکرب، هنوز تعداد کمی زنده اند و فعال و در حال تکثیر کند هستند
نکته : اگر در مرحله آخر I -J محیط کشت تغییر یا تجدید یا غنی تر شود و یا مواد از ته را از محیط کشت به نحوی خارج کنیم، میکروب ها با این محیط جدید تطابق یافته و مجددا منحنی رشد را ادامه می دهند . و معادل فاز ( A+B ) می شود.
نكته : هیچگاه صفر مطلق و مرگ مطلق برای میکروب نداریم. مثال اینکه وقتی ماست را ترش می شود (حالت I-J) دوباره به شیر بزنیم (به عنوان مایه) دوباره روی ماست جدید تکثیر پیدا می کند.
ANTI SEPTIC: به موادی اطلاق میگردد که توانایی کاهش بار میکروبی سطوح پوست و مخاطات زنده را داشته باشند
بر اساس تعاریف استاندارد، یک محصول آنتی سپتیک برای:
- استفاده عمومی بایستی، توانایی ۲-۳ لگاریتم کاهش در بار میکروبی پوست را داشته باشد.
- استفاده پرسنل واحد های بهداشتی، بایستی توانایی ۴-۵ لگاریتم کاهش در بار میکروبی پوست را داشته باشد.
- استفاده در اسکراب جراحی، بایستی توانایی ۵-۶ لگاریتم کاهش در بار میکروبی پوست را داشته باشد.
متداول ترین ترکیبات در بازار
- اتانول-کلرهگزیدین
- اتانول – کلرهگزیدین – ایزوپروپانول
- اتانول-ایزوپروپانول- EDTA – اسانس – اسیدهای آلی
- ایزوپروپانول – ترکیبات چهارتایی آمونیوم – بي گوانيدين
- اتانول ایزوپروپانول -ترکیبات چهارتایی آمونیوم
- هیدروژن پراکساید -یون نقره – آمونیوم چهارتایی – اسانس
- اتانل – استن
- ایزوپروپانول
- اتانل – يد
SANITIZERS
جمعیت میکروب ها را در سطوح اشیاء کاهش داده تا از نقطه نظر بهداشت عمومی بی خطر و ایمن باشند
بر اساس تعاریف استاندارد، یک محصول سنیتایزر برای:
- استفاده بهداشتی، بایستی توانایی ۷-۹ لگاریتم کاهش در بار میکروبی را داشته باشد.
- استفاده در سیستم های بیمارستانی، بایستی توانایی ۹ الگاریتم کاهش در بار میکروبی را داشته باشد.
خصوصیات یک سنیتایزر مناسب
خصوصیات عمومی
- سهولت مصرف
- ماندگاری اثر
- عدم سمیت برای کاربر
- مقرون به صرفه بودن
خصوصیات اصلی در اثر گذاری
- موثر بودن بر روی کلیه میکروارگانیسم ها (بیش از 7 لگاریتم کاهش)
- عدم ایجاد مقاومت میکروبی
نکات مورد توجه در خصوص بنیان ضدعفونی کننده ها
مهمترین مسئله در کاربرد مواد ضد عفونی کننده، آشنایی با بنیان و مواد تشکیل دهنده آن محصول است (نه نام تجارتی محصول) که به فراخور نوع صنعت یا محلی که برای ضد عفونی مد نظر قرار می گیرد بسیار حائز اهمیت است.
- ساولن: ترکیبات آمونیوم کواترنری، تری متیل تترادسیل، آمونیوم بروماید، دود سیل تری متیل آمونیوم بروماید، پروپان دی ال
- وایتکس: هیپوکلریت سدیم
- بتادین: 1- اتیل -۲-پیرولیدینون -پلیمر ترکیب شده با ید
- پرسیدین: پر استیک اسید یا پروکسی استیک اسید
- سایدکس: گلوتار آلدئید
متداول ترین بنیان های ضدعفونی کننده
- هالوژن ها: تنتورید – پوویدون آیوداین (بتادین) – کلر
- مالدئیدها: گلوتار آلدئید – فرم آلدئید
- کروزول ها: کرزول یا کرسیلیک اسید Crecylic acid – کرزول اسید
- الكل ها: اتیلیک – متیلیک – پروپانول
- فنول ها: فنل – اسید کربولیک
- آمونیوم های چهارتایی: بنز الكرنیوم کلراید – ستيل تری متیل آمونیوم کلراید – ستریماید (ساولن)
- پر اکسیژن ها: پراکسید هیدروژن – پر استیک اسید – ازن
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.