نمونه برداری و انجام آزمایش های تصفیه خانه فاضلاب به روش لجن فعال
نمونه برداری و انجام آزمایش های تصفیه خانه فاضلاب به روش لجن فعال
فرمت: PPT تعداد صفحات: 34
مهم ترین هدف نمونه برداری و انجام آزمون های کیفی فاضلاب راهبری صحیح تصفیه خانه می باشد :
که محقق نمی شود مگر:
- با اطلاع از بار ورودی به تصفیه خانه (مشخصات فاضلاب ورودی)
- پایش فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تصفیه‌ی فاضلاب
- اطلاع از مشخصات پساب خروجی
- راهبری صحیح تصفیه خانه خود تامین کننده هدف اصلی اطمینان از انطباق ویژگی های پساب و لجن خروجی با استاندارد های زیست محیطی می باشد.
مبانی تعیین برنامه‌های نمونه‌برداری در تصفیه خانه‌های فاضلاب:
- ظرفیت تصفیه خانه
- نوع فرآیند تصفیه (لجن فعال ،لاگون هوادهی و برکه تثبیت)
- امکانات آزمایشگاهی موجود
- اهداف نمونه برداری
- الزام به ارایه‌ی گزارش‌های دوره‌ای
- استفاده از پساب (کشاورزی، تخلیه به رودخانه، استفاده در صنعت و …)
در یک برنامه نمونه برداری به طور کلی در تصفیه خانه فاضلاب موارد زیر باید مشخص شده باشد:
- محل نمونه برداری
- نوع نمونه برداری (لحظه‌ای یا مرکب)
- تواتر نمونه برداری
- تعیین پارامترهای که نمونه برداری برای تعیین آنها انجام می شود.
برخی نکات مهم در نمونه برداری شامل:
- حجم نمونه
- شرایط نگهداری نمونه
- شرایط ظرف نمونه برداری
- شرایط مکان نمونه برداری
- وسایل نمونه برداری
- تامین ایمنی نمونه بردار
ویژگی های یک برنامه‌ی مؤثر نمونه برداری
- اطلاعات جامعی در مورد بار ورودی به تصفیه خانه (مشخصات فاضلاب ورودی)
- عملکرد تصفیه خانه (مشخصات فاضلاب خروجی)
- شرایط حد وسط هر فرآیند واحد، در تصفیه خانه‌ی فاضلاب را مشخص می کند
نمونه برداری نمایانگر Representative Sampling
در صورتیکه نمونه به خوبی برداشت و یا حفاظت نشود، اطلاعاتی اشتباه از آن بدست خواهد آمد. استفاده از داده های فرآیند که از نمونه‌های نامناسب بدست آمده باشد، می‌تواند منجر به تصمیم گیری‌های نادرست در کنترل فرآیند شده و در نهایت عملکرد تصفیه خانه را مختل نماید.
برای مثال فرض کنید که در یک فرآیند لجن فعال، نمونه‌ای از یک مکان نامناسب در حوض هوادهی برداشت، و برای تعیین جامدات معلق آزمایش گردد. تجزیه و تحلیل بهره‌بردار با توجه به نتیجه‌ی آزمایش، نشان‌دهنده‌ی غلظت بالای جامدات معلق (بیش‌تر از حد واقعی) است.
این نتیجه برای تعیین میزان لجن مازادی که باید از سیستم دفع شود مورد استفاده قرار می‌گیرد. دفع بیش از حد لجن مازاد (که بر اساس نمونه‌های غلط انجام می‌شود)، اثرات منفی شدیدی بر روی فرآیند خواهد گذاشت.
لذا هدف اصلی از نمونه‌برداری آن است که نمونه‌های برداشت شده نشان‌دهنده‌ی ویژگی‌های فاضلاب مورد آزمایش باشند، در این راستا، به منظور جمع‌آوری نمونه‌های نمایانگر، محل و روش نمونه‌برداری حایز اهمیت فراوان بوده و رهنمودهای زیر برای تحصیل این نمونه‌ها، همواره باید مد نظر قرار گیرد:
انواع نمونه‌برداری
- نمونه‌ی لحظه‌ای Grab Sample
- نمونه‌ی مرکب Composite Sample
نمونه های لحظه‌ای
نمونه‌ی لحظه ای که به آن نمونه‌ی منفرد یا مجزا نیز گفته می‌شود نمونه ای است که:
- در یک لحظه‌ی مشخص از فاضلاب برداشت می‌شود.
- نمونه‌ی لحظه ای به طور مجزا مورد آزمایش قرار گرفته و با سایر نمونه‌ها مخلوط نمی‌شود.
- نمونه‌های لحظه ای در شرایطی خاص که نمونه‌های مرکب به تنهایی کافی نمی‌باشند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مواردی از این پارامترها شامل چربی و روغن، pH، کلر باقیمانده، اکسیژن محلول، آزمایش های باکتریولوژیکی، فنل و دما می‌باشند
نمونه های مرکب
نمونه‌ی مرکب با مخلوط نمودن تعدادی از نمونه های لحظه ای که در طی یک فاصله ی زمانی معین از فاضلاب برداشت شده، به دست می‌آید. نمونه‌ی مرکب، میانگین مشخصات فاضلاب در فاصله‌ی زمانی نمونه برداری را نشان می‌دهد
نمونه‌ی مرکب ممکن است به صورت دستی یا به کمک وسایل خودکار برداشت شود.
انواع نمونه‌های مرکب :
- نمونه‌ی مرکب با حجم ثابت
- نمونه‌ی مرکب متناسب با جریان
در تصفیه خانه‌های فاضلاب، نمونه‌های مرکب معمولاً برای سنجش پارامترهایی نظیر BOD5 ،COD ،TSS، نیتروژن آمونیاکی و فسفر کل بکار گرفته می‌شود.
نمونه‌ی مرکب با حجم ثابت
نمونه‌ی مرکب با حجم ثابت که به آن نمونه‌ی مرکب زمانی نیز گفته می‌شود، شکل ساده‌ی نمونه‌ی مرکب است. در نمونه‌ی مرکب با حجم ثابت، یک سری از نمونه‌های لحظه‌ای مجزا که همگی دارای حجم یکسان می‌باشند در پریودهای زمانی با فواصل یکسان برداشت شده و مخلوط می‌شوند.
در صورتی که جریان در طول زمان نمونه برداری تغییر نکند، نمونه‌های مرکب با حجم ثابت، تنها نماینده‌ی صحیحی از میانگین ویژگی‌های جریان می‌باشند. این مورد اغلب در تصفیه خانه‌های متداول فاضلاب، حتی در تأسیساتی که از تانک‌های متعادل‌ساز جریان، برای یکنواخت سازی تغییرات جریان استفاده می‌شود، وجود ندارد.
برای محاسبه‌ی حجم نمونه‌های مجزای تشکیل دهنده‌ی نمونه‌ی مرکب، فواصل زمانی و کل حجم نمونه‌ی مورد نیاز باید تعیین شود. برای مثال اگر نمونه‌ی مرکب یک لیتری طی 24 ساعت باید جمع‌آوری شده و فواصل نمونه برداری‌ها 2 ساعت باشد، حجم نمونه‌های مجزا به صورت زیر بدست می‌آید:
ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پاورپوینت مشاهده کنید.
- نمونه‌ی مرکب متناسب با جریان
- برخی نکات مهم در محل نمونه برداری
- جداول انجام آزمایش‌های ضروری فرآیندهای تصفیه‌ی فاضلاب
- دو آزمون های بسیار مهم در تصفیه خانه فاضلاب
- نمودار کل جامدات
- مشکل در نمونه برداری و اندازه گیری BOD
- و …
